آیا ترامپ می تواند واردات نفت از عربستان را قطع کند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «میهن صنعت»، ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود بارها عربستان را تهدید کرد که اگر بخواهد به آتش افروزی‌های خود در منطقه خاورمیانه ادامه دهد، آمریکا خرید نفت خود را از عربستان قطع خواهد کرد.

در حال حاضر عربستان ۱۱ درصد از بازار نفت خام آمریکا را در اختیار دارد و به بیان دیگر اقتصاد انرژی ایالات متحده وابستگی زیادی به نفت عربستان دارد. همچنین عربستان تا کنون سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در پالایشگاه‌های آمریکایی انجام داده و روابط نفتی این دو کشور بسیار در هم تنیده شده و به نظر نمی‌رسد ترامپ بتواند به راحتی واردات نفت کشورش را از عربستان قطع کند.

ترامپ بیش از هر چیز، یک نمایشگر و بازیگر است تا یک سیاستمدار. بسیاری از مسائلی که وی در طول مبارزات انتخاباتی خود مطرح کرد در حقیقت فقط برای جلب نظر رأی دهندگان بود.

به گزارش شانا، پیتر تیل، یک میلیاردر فعال در پروژه‌های فناوری و یکی از اعضای هیئت مدیره شبکه اجتماعی فیسبوک، در اظهار نظری در ماه اکتبر گفت: اهالی رسانه ترامپ را به دلیل چیزهایی که می‌گوید جدی نمی‌گیرند در حالی که رأی دهندگان او را به‌طور کامل جدی می‌گیرند و به حرف‌هایش بها می‌دهند.

تهدید‌هایی که ترامپ در باره قطع واردات نفت از عربستان کرده از همان حرفهایی است که وی در طول مبارزات انتخاباتی زیاد به زبان می‌آورد اما به نظر نمی‌رسد اساس خاصی داشته باشد.

ترامپ به عربستان هشدار داده بود که اگر عربستان نیروهایی را برای مقابله با داعش در منطقه خاورمیانه اعزام نکند خرید نفت از این کشور را قطع خواهد کرد. او همچنین از عربستان و دیگر تولید کنندگان نفت در منطقه خلیج فارس خواسته بود که هزینه گزاف حفاظت نظامی نیروهای آمریکا در منطقه را بپردازند و به نوعی آن را برای ایالات متحده جبران کنند.

وی در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز گفت: ما هزینه‌هایی را که برای حفاظت نظامی از کشورهایی مانند عربستان در منطقه خلیج فارس انجام می‌دهیم را دریافت نمی‌کنیم.

رئیس جمهوری منتخب آمریکا گفت: ما از کشورهای منطقه محافظت می‌کنیم و هزینه‌ی بسیاری برای این کار می‌کنیم. ما در همه جا از نظر مالی متضرر می‌شویم و این در حالی است که عربستان بدون ما مدت زیادی دوام نمی‌آورد.

ترامپ افزود: ایالات متحده آمریکا در گذشته وابستگی زیادی به نفت تولیدی در کشورهای خلیج فارس داشت اما امروز به لطف انقلاب نفت شیل این وابستگی به شدت کاهش یافته و آمریکا رو به استقلال انرژی در حرکت است.

وی گفت: آمریکا حالا در مناطقی که ما هرگز تصورش را نمی‌کردیم نفت پیدا کرده و تولید می‌کند و این در حالی است که بازار از نفت اشباع شده و نفتکش‌ها بدون اینکه بدانند به چه مقصدی حرکت می‌کنند در آبهای بین‌المللی سرگردان هستند.

ایالات متحده همیشه روابط پیچیده‌ای با عربستان و دیگر اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) داشته است. ریشه این پیچیدگی در آنجاست که آمریکا خودش همزمان هم یکی از بزرگترین تولیدکنندگان، وارد کنندگان و مصرف کنندگان نفت است. هم اکنون آمریکا سومین تولید کننده بزرگ نفت خام در جهان پس از روسیه و عربستان به شمار می‌آید.

سیاست گذاران آمریکایی در دورانی اوپک را به دلیل اعمال سیاست‌هایی برای افزایش قیمت نفت متهم کرده‌اند زیرا این موضوع سبب افزایش قیمت بنزین برای خودروسواران آمریکایی و دیگر مصرف کنندگان این کشور می‌شود.

در زمان‌های دیگر، همین سیاست گذاران عربستان و دیگر تولید کنندگان عضو اوپک را به دلیل اشباع بازار و نوعی دامپینگ نفتی متهم می‌کنند. آنها می‌گویند این سیاست‌ها با هدف خارج کردن تولید کنندگان آمریکایی از صحنه رقابت در بازار صورت می‌گیرد.

به طور کلی ایجاد اوپک در سال ۱۹۶۰ توسط رسانه‌های آمریکایی محکوم شد که این اقدام را دخالت در اصول تجارت آزاد دانستند. بسیاری از رسانه‌های آمریکایی هنوز اوپک را یک کارتل بین‌المللی می‌دانند.

دشمنی‌ها با اوپک پس از منع صادرات سال‌های ۷۳ و ۷۴ میلادی توسط اعضای اوپک به اوج خود رسید که در ادامه دهه ۷۰ به رشد قیمت‌ها منتهی شد.

اوپک به دلیل افزایش عرضه در بازارهای جهانی در سالهای ۸۵ و ۸۶ میلادی نیز متهم است که منجر به ورشکستگی بسیاری از شرکت‌های تولید نفت آمریکا در آن سالها شد.

حتی در آن زمان معاون رئیس جمهوری وقت آمریکا یعنی جورج بوش پدر برای متقاعد کردن عربستان به کمک به افزایش قیمت نفت به ریاض سفر کرد تا با مقامهای عربستانی دیدار و گفت‌وگو کند.

اوپک همچنان به دلیل کاهش قیمت نفت از سال ۲۰۱۴ تا کنون مورد اتهام‌های رسانه‌های آمریکایی است.

تولید کنندگان مستقل آمریکا همیشه بیشترین ضرر و زیان را از نوسانات قیمت نفت در بازار‌های جهانی متحمل می‌شوند و در نتیجه بیشترین آسیب را از سیاست‌های اوپک دیده اند.

شرکت‌های بزرگ نفتی هم علاوه بر تولید نفت در بخش‌های مختلف این کشور به واردات نفت برای تغذیه پالایشگاه‌هایشان مشغول بوده اند. طی دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی، افزایش تولید از میدان‌های عظیم نفتی در خاور میانه، فشار زیادی به تولیدکنندگان نفت خام مستقل آمریکا وارد کرد و این شد که آنها برآن شدند تا واردات این کشور محدود شود و در نتیجه به دنبال سیاست‌های حفاظتی از سوی دولت افتادند.

فشار این تولیدکنندگان موجب شد تا سهمیه‌هایی برای واردات نفت برای هر کدام از شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکا در بازه زمانی ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۳ لحاظ شود. حتی تولیدکنندگان مستقل تگزاس و اتحادیه بهره‌بردار ان آمریکا از تشکیل اوپک در سال ۱۹۶۰ حمایت کردند زیرا امیدوار بودند تشکیل این سازمان تولید نفت خارج آمریکا و نیز واردات این کشور را محدود خواهد کرد.

از آنجایی که تولید کنندگان خاورمیانه میلیون‌ها بشکه به تولید روزانه خود در دهه ۶۰ اضافه کردند، کمیسیون خطوط راه آهن تگزاس قوانین سنگینی بر تولید کنندگان داخلی تحمیل کرد تا با این کار بتواند قیمت‌ها را به ثبات برساند.

تولید کنندگان مستقل آمریکا در نتیجه بیشترین بهره را از شوک‌های نفتی دهه ۷۰ و همچنین افزایش قیمت بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴ به دست آوردند. تولید کنندگان داخلی آمریکا البته از اینکه واردات نفت این کشور از سال ۲۰۱۴ تا کنون افزایش داشته بسیار ناراضی هستند.

سیاست نفتی ترامپ

با توجه به این که تولید کنندگان مستقل نفت‌وگاز آمریکا از جمله اصلی ترین حامیان ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری اخیر این کشور بوده اند، تعجبی ندارد که ترامپ مواضع دلخواه آنها را در سیاست‌های خود مد نظر قرار داده باشد.

مانند بسیاری دیگر از برنامه‌های ترامپ، جزئیات سیاست‌های انرژی ترامپ هنوز به صورت مدون در نیامده است و باید روی آن کار شود، اما به نظر نمی‌رسد که دولت ترامپ بخواهد محدودیت‌هایی برای واردات نفت چه به دلایل سیاسی و چه عملیاتی لحاظ کند.

بازارهای نفت خام و سوخت‌های پالایش شده از اساس جهانی هستند و در نتیجه دنبال کردن استقلال در آنها موضوعی نامعقول خواهد بود.

آمریکا هرگز وابستگی بسیار زیادی به واردات نفت خام خاور میانه نداشته در حالی که متحدان اروپایی و آسیایی آن به این منطقه بسیار وابسته اند.

آمریکا هنوز فاصله زیادی با خودکفایی در تولید نفت خام دارد، حتی در دوران اوج تولید نفت شیل، این کشور روزانه بیش از هفت میلیون بشکه نفت خام برای تغذیه پالایشگاه‌هایش وارد می‌کرد.

بیشتر پالایشگاه‌ها نیاز به تلفیقی از نفت خام سبک و سنگین به عنوان خوراک دارند تا بتوانند بهره‌وری مطلوبی داشته باشند. با توجه به اینکه نفت شیل معمولا بسیار سبک است، واردات نفت سنگین که معمولا از عربستان می‌آید بسیار لازم خواهد بود.

اگر دولت ترامپ واردات نفت عربستان را قطع کند، این کمبود باید از تولید کنندگان دیگر مانند ایران، عراق، روسیه، یا ونزوئلا صورت گیرد. اما کدام یک از این‌ها می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد؟

شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکا مانند اکسون موبیل و شورون که نقش زیادی هم در عرصه‌های سیاسی آمریکا دارند، با هر گونه تلاش برای برهم زدن آرامشی که برای تأمین نفت مورد نیاز پالایشگاه‌های خود دارند، مقابله خواهند کرد.

پالایشگران مستقل هم که دارای نفوذ سیاسی زیادی هم هستند، در مقابل هر گونه اقدامی که گزینه‌های نفت خام مورد نیاز آنها را محدود کند مقاومت خواهند کرد.

ایالات متحده به راحتی نمی‌تواند تفاوتی در واردات نفت از عربستان یا تولیدکنندگان دیگر قائل شود زیاد هر دو این کشورها اعضای سازمان تجارت جهانی هستند و ملزم هستند تا با هم بیشترین همکاری تجاری را داشته باشند.

به لطف انقلاب نفت شیل، آمریکا حالا به عنوان یک صادر کننده مطرح محصولات پالایشی مانند بنزین و فراورده‌های نفتی مورد توجه قرار گرفته است.

با همه این تفاسیر هنوز قضاوت در مورد اینکه ترامپ چه رفتاری با عربستان خواهد کرد خیلی زود است و باید منتظر ماند و دید که این میلیاردر آمریکایی چه خوابی برای بازار نفت جهان دیده است.