آیا چین ما را خودروساز میکند؟
میهن صنعت : انتظار این بود که پس از لغو تحریمهای صنعت خودرو، شاهد حضور خودروسازان معتبر دنیا در صنعت خودروی ایران باشیم اما گویا این انتظار همچنین باقی خواهد ماند و تنها منفذ فراروی صنعت خودروی ایران چین است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «میهن صنعت» و به نقل از شؤق، حضور پررنگ و لعاب خودروسازان چین در بازار ایران یک پیام بیشتر ندارد و آن اینکه نه تنها تصمیم گیرندگان صنعت خودرو ایران نمی خواهند بلیت چین را از دست بدهند، بلکه تمایل به گسترش بیشتر همکاری با آن کشور دارند به طوری که کار دیگر منحصر به واردات تعدادی خودرو چینی نخواهد بود و گستره همکاری ها از طراحی قطعات خودرو گرفته تا تولید آن در مقیاس بالا و سرانجام خرید سهام خودروسازان را دربر خواهد گرفت.
در آن صورت خودروسازان چینی به رقابت شدید میافتند تا خودروهای خود را صادر کنند.
بیل راسو که زمانی از مدیران کرایسلر بود و اکنون مدیر عامل یک موسسه مشاورهای به نام Synergistic است، میگوید: تا چند سال دیگر مازاد ظرفیت چین به 10میلیون دستگاه میرسد که باید برای آن در دنیا بازار پیدا کند و واقعیت این است که 10میلیون دستگاه معادل کل تولیدات ژاپن در سال 2012 است!
این ظرفیت مازاد فقط مختص تولید خودرو نیست بلکه این موضوع شامل قطعه سازان هم میشود، قطعه سازانی که در سایه انواعی از مشوق ها و سیاستگذاری ها دولت چین ایجاد شدهاند و از شیر مرغ گرفته تا جان آدمیزاد میسازند و در پی بازارهای جدید خواهند بود. بر اساس گزارشهای منتشره 10 خودروساز اصلی چین، تا سال 2020 ظرفیت خود را به تولید سالانه 35میلیون دستگاه خواهند رساند.
برنامه ریزی برای تولید این تعداد خودرو تنها بر اساس میزان رشد تقاضای بازار داخلی چین صورت گرفته است. بر اساس پیش بینی های به عمل آمده رشد فروش خودرو در چین تا سال 2020 حدود هشت درصد در سال است و به این ترتیب بازار چین هم گنجایش افزایش ظرفیت بی رویه را نخواهد داشت.
شاید رشد 24درصدی بازار چین در سالهای 2005 تا 2011، خودروسازان و سیاستگذاران چینی را به اشتباه انداخته باشد که برای تولید 35میلیوندستگاه خودرو برنامه ریزی کرده باشند؟ حال که بازار داخلی چین در حال اشباع است و این کشور به زودی با مازاد تولید مواجه خواهد شد چه سرنوشتی در انتظار خودروسازانی ایرانی است که چین را به عنوان همکار تجاری برگزیده اند؟ آیا این همکاری فرصتی فراروی آنها قرار میدهد یا اینکه تهدیدی جدی برای آینده آنان تلقی خواهد شد؟ آیا صنعت خودرو با سوارشدن بر قطار چینی میتواند جهانی شود؟
اگرچه پاسخ صریح به این پرسش نیاز به بررسی بیشتر دارد اما به نظر میرسد همکاری با صنعت خودرو چین همچون شمشیری دو لبه است که هم فرصتی مناسب در اختیار خودروسازان ما قرار میدهد و هم تهدیدی جدی برای آنان خواهد بود.
چیزی که ممکن است صنعت خودرو ما را از قبل همکاری با چین تهدید کند، آن است که سرعت قطار توسعه صنعت خودرو چین بر اساس پاسخگویی به نیازهای داخلی آن کشور تنظیم شده است. معنای دیگر این سخن این است که پس از مدتی بازار چین با بحران تولید مازاد مواجه خواهد شد. اگر پیش بینی «بیل راسو» درست باشد چین در سه سال آیند با 10 تولید میلیون خودرو مازاد بر نیاز داخلیاش مواجه خواهد شد.
حال اگر چین نتواند این حجم از تولید را در سایر بازارهای دنیا عرضه کند، صنعت خودرو چین از کار خواهد افتاد. بهنظر میرسد اتکا به چین و اتصال واگنهای صنعت خودروسازی ایران به قطار توسعه خودرو چین ما را به مقصود موردنظر نمیرساند و ارزش افزودهای برای ما در برنخواهد داشت. اگر این همکاریها بیشتر و بیشتر گسترش یابد بازار خودرو پس از مدتی جیره خوار خوراکهای چینی خواهد شد؛ خوراکهایی که بهجای آنکه کالری لازم را بدهد فقط و فقط تزییناتی است. همین جیره خواری صنعت خودرو مانع از رشد و تکاپوی لازمه این صنعت خواهد شد.
این آرزوی محالی است که صنعت خودرو ایران بخواهد از راه کوتاه چین خودروساز شود. خودروسازان چینی برآورد واقعی از هزینه های تولیدی خود ندارند. آنها که بیشترشان دولتی یا وابسته به احزاب حاکمه هستند از حمایتهای ویژهای برخوردارند به همین دلیل قیمت واقعی تمام شده خودروهای چینی خیلی مشخص نیست. خودروسازان ما باید بدانند راه نجات بخش صنعت خودرو در بیرون نیست. آنها باید به این درک برسند که بین خرید و تولید تفاوت وجود دارد.
خرید از چین، اروپا یا حتی آمریکا تفاوتی ندارد. چیزی که کشوری را خودروساز میکند دانش طراحی و دانش مدیریت تولید خودرو است که در هر دو زمینه صنعت ما فاصله بسیاری با خودروسازان جهان دارد. گفتیم که چین با مشکلی به نام تولید مازاد مواجه خواهد شد اما باید بدانیم که چینی ها بیدی نیستند که از این بادها بترسند. آنها برای حضور در بازار رقابتی تجارب بسیاری دارند و برای موفقیت از روشهای معمول و نامعمول بسیاری بهره خواهند گرفت. پس فرصت ما در چیست؟ اگر به بازارهای صنعت خودرو نگاهی بیندازیم، متوجه میشویم که بنا به دلایل بسیاری بازار نوجوان خودروهای برقی و هیبریدی رو به گسترش است. مسایلی از جمله نگرانی از اتمام سوختهای فسیلی و موضوع آلایندگی هوا به این تغییر رویکرد دامن زده است.
چین از جمله کشورهایی است که این تغییر را به خوبی احساس کرده است. بر اساس مستندات موجود، چین قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ میلادی پنج میلیون خودرو الکتریکی تولید کند و شرکت خودروسازی BYD، یکی از اصلی ترین تولیدکنندگان پنج میلیون خودرو الکتریکی این کشور خواهد بود.
جالب است که بدانیم چند ماه پیش خودروسازی BYD، اولین اتوبوسهای باطری دار را در دو خط اتوبوسرانی لندن افتتاح کرد. با توجه به گستردگی استفاده از خودروهای برقی و پیشتازی چین در تولید این خودروها، شاید همکاری در این زمینه بتواند فرصت جدیدی فراروی صنعت خودرو ایران قرار دهد تا هم صنعت راهی نوین را تجربه کند و هم مردمانی که صنعت برای رفاه آنان ایجاد شده اندکی سالم تر زندگی کنند.
