نبود تناسب بین ارتفاع ساختمان ها با عرض معابر مشکل مهم کلانشهرها/ تهران شهری ناایمن است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «میهن صنعت» از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، «محمد شکرچی زاده» افزود: فاجعه پلاسکو یک فاجعه ملی بود که در زمستان سال 1395 رخ داد و همه را اندوهگین کرد و باید گزارش ملی و جامعی از حادثه ساختمان‌ پلاسکو برای نسل‌های آتی تدوین شود.
به گفته وی، حادثه ساختمان پلاسکو برای متخصصان با درد بیشتری همراه بود، زیرا بر اساس مسئولیت و وظیفه تکنیکی و مهندسی خود متوجه شدند شهر تهران یک شهر ناایمن است و به موضوع ایمنی در شهرها باید به صورت جدی‌ پرداخته شود.
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بیان کرد: براساس آماری که معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی ارائه کرده ، تعداد 231 ساختمان 12 طبقه به بالا در شهر تهران وجود دارد که مشخصاتی از آنها نیست و از این تعداد 13 ساختمان قدیمی است.
شکرچی زاده یادآور شد: تا قبل از انقلاب، تعداد ساختمان‌های بلند مرتبه در شهر تهران، 34 ساختمان بود. در سال‌های جنگ و پس از انقلاب، 3 ساختمان ساخته شد، در دهه 1370 تعداد 225 ساختمان بلند مرتبه، دهه 1380 تعداد 216 و دهه 1390 نیز 267 ساختمان بلندمرتبه در کلانشهر تهران ساخته شد.
شکرچی‌زاده با اشاره به اینکه نیمی از ساختمان‌های بلندمرتبه تهران از اواسط دهه 1380 به بعد ساخته شده است، افزود: بر اساس گزارش معاونت معماری و شهرسازی، سال 1386 شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، شهرداری را مکلف کرد تا ضوابط بلندمرتبه‌سازی را با تاکید بر ایمنی ارایه کند تا بر اساس آن ضوابط محل قرارگیری ساختمان‌های بلندمرتبه و مشخصاتی که باید داشته باشند که نوعا در مقررات ملی و کنترل ساختمان پیش‌بینی نشده بود، آماده شود، اما این کار هرگز انجام نشد.
وی ادامه داد: تا سال‌های 1392 و 1393 برای ضابطه‌مندی مقررات معماری و شهرسازی جدیت بیشتری شد و در دولت یازدهم، دادن مجوزهای ساختمان بلندمرتبه تقریبا متوقف شد و پروژه‌هایی که از قبل مانده بودند در این مدت ساخته شدند که سعی شد ضابطه‌های معماری و شهرسازی در آنها رعایت شود.
شکرچی‌زاده با بیان این که آنچه که از دهه 1380 مورد تاکید وزارت راه و شهرسازی بود، ساخت و ساز با تاکید بر ایمنی ساختمان‌ها بود، گفت: از تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه بیش از 12 طبقه در تهران، تعداد قابل ‌توجهی ( 275 ساختمان) در معابر 6 تا 12 متری قرار دارد.
به گفته این مقام مسئول، همچنین، 291 ساختمان نیز در معابر 12 تا 20 متری، 316 ساختمان در معابر 20 تا 30 متری و 94 ساختمان در معابر بیش از 35 متری ساخته شده‌اند، لذا این آمار نشان می‌دهد اگر در معابر کوچک، حادثه‌ای همچون حادثه ساختمان پلاسکو رخ دهد، امکان دسترسی، اطفای حریق و تامین ایمنی بسیار ضعیف خواهد بود.
شکرچی زاده گفت: در جلسات اخیر شورای تدوین مقررات، بر این نکته تاکید کردیم که واقعا مبحث 22 مقررات ملی وکنترل ساختمان باید این ظرفیت را ایجاد کند که ایمنی ساختمان‌ها در آن دیده شود و مورد تاکید قرار بگیرد، زیرا که حوادثی همچون حادثه پلاسکو همچنان محتمل است.
وی افزود: باید سیستم‌هایی در ساختمان‌ها نصب شود که بتواند به صورت اتوماتیک در هنگام وقوع حادثه، اطفای حریق بکند و نیاز به مداخله بیرونی نداشته باشد، این شمایی کلی از تصویری است که ما از تهران داریم.
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: اگر به سابقه تهران نگاه شود در 100 سال گذشته جمعیت کشور 8 برابر شده ، در حالی که جمعیت شهر تهران، 50 برابر شده و بارگذاری عظیمی در تهران اتفاق افتاده است.
وی بیان کرد: در اردیبهشت‌ سال 1392 درست قبل از آنکه دولت یازدهم روی کار بیاید متاسفانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری وقت مصوبه‌ای را به تصویب می‌رساند که بر اساس آن دو طبقه به ظرفیت شهر تهران می‌افزود، خوشبختانه در دولت یازدهم، تلاش شد تا این مصوبه اجرایی نشود.
شکرچی‌زاده ادامه داد: بنابراین ما شهری را هم در اتفاع و هم در سطح گسترش دادیم که ایمنی لازم ندارد و به همین دلیل وظیفه همه ما ایجاب می‌کند بتوانیم با توجه به این مساله امروز به شهرهایمان با دیدی همه‌ جانبه بپردازیم و راه‌حلی برای آن بیاندیشیم.
وی با اشاره به دستور رئیس جمهوری برای تشکیل کمیته ویژه بررسی حادثه ساختمان پلاسکو در راستای تحقق معاهده شهروندی، به بررسی کاملا علمی حادثه بر اساس دستور رئیس دولت یازدهم تاکید کرد و گفت: گزارشی که به رئیس جمهوری ارائه شد، نشان داد که نوع نگاه، یک نگاه کاملا علمی و نگاه به کاهش خطرپذیری برای افزایش ایمنی شهروندان است و مرکز به لحاظ موقعیت علمی که دارد این مهم را در دستور کار قرار داد تا تعمیق بیشتری را برای یافته‌های این کمیته ویژه پیش‌بینی کند.
شکرچی‌زاده یادآورشد: علاوه بر بحث سازه و آتش، مباحث حقوقی، مدیریت بحران، بیمه و مباحث اجتماعی از دیگر مباحث نشست آتی در مورد حادثه ساختمان پلاسکو است تا مجموعه نشست‌های فوق، تعمیق بیشتری را در جامعه تخصصی و علمی ایجاد کند.
وی گفت: نشست بررسی علمی و فنی حادثه ساختمان پلاسکو برای نخستین بار است که برای یک حادثه ملی در کشور اتفاق می‌افتد و امیدواریم این روند، به صورت رویه‌ای متداول شود تا برای تمامی حوادث تاثیرگذاری که در کشور رخ می دهد گزارش ملی تهیه شود و نکات عبرت‌آموز آن نیز در آموزش‌های مناسب به نسل‌های بعدی منتقل و راهکارهای پیشگیرانه برای تکرار آنها اتخاذ شود.
به گزارش ایرنا، صبح پنجشنبه ٣٠ دی ماه 1395 ساختمان پلاسکو دچار حریق شد و در نهایت باوجود تلاش سه ساعت و نیمه آتش نشانان، ساعت ١١:٣٠ ساختمان فرو ریخت.
با فرو ریختن ساختمان پلاسکو 16 تن آتش نشان و 6 نَفَر افراد غیرآتش نشان زیر این آوار جان باختند.
بدنبال این حادثه تلخ، رییس جمهور با صدور حکمی به ١٠ تن از کارشناسان رشته های مختلف ماموریت داد در قالب هیاتی به نام هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو تدوین کنند.
در روز 17 فروردین ماه امسال معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری از ارایه گزارش ملی حادثه پلاسکو توسط هیات ویژه بررسی این حادثه به رییس جمهوری خبر داد.
حمید ابوطالبی افزود: این هیات ویژه در این گزارش بیان کرده حادثه پلاسکو به نقطه عطفی در کشور تبدیل شده و هیات در تلاشی فشرده در خلال دو ماه، گزارش ملی کامل خود را تهیه کرده است.
هیات در گزارش خود که با همکاری 147 نفر متخصص و طی مکاتبات و استماعات فراوانی تهیه شده شعار « پلاسکو را فراموش نکنیم »، را سرلوحه اقدامات خود قرار داده است.
وی یادآور شد: هیات 6 کمیته تخصصی و یک کمیته مشترک روش‌ ها و تلفیق را تشکیل داده و در گزارش خود به این نتایج رسیده است که اگر حداقل‌ هایی از استاندارد ایمنی رعایت شده بود، حادثه پلاسکو رخ نمی‌داد و حداقل خسارت ایجاد می‌شد.
معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری گفت: از دیگر نتایج بررسی این هیات ویژه این بود که وقوع حریق یک اتفاق انسانی بوده ، دما ظرف یکی دو ساعت به نزدیک 600 تا 700 درجه رسیده و دما در زیر آوار بالای هزار درجه بوده است.
معاون دفتر رییس جمهوری گفت: براساس نتایج هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو، وزارت راه و شهرسازی نسبت به اعمال مقررات ایمنی و مسایل ساختمان کم توجه بوده و وزارت کشور در اجرای مقررات ملی ساختمان اقدام مؤثری نکرده؛ همچنین شورای مدیریت ساختمان به مساله ایمنی فضای کاری کسبه و ساختمان کم توجهی کرده و سازمان آتش نشانی ابزار قانونی برای انجام وظایف خود نداشته است.
ابوطالبی افزود: همچنین در شهرسازی رعایت ضوابط ارتفاعی، حجمی، کاربری براساس طرح تفصیلی شهرهای بزرگ انجام نمی شود و شهرهای بزرگ به شکل بسیار پرخطری در حال توسعه هستند، 64 درصد منازل کشور فاقد هرگونه تجهیزات ایمنی در برابر آتش هستند؛ در کتب درسی کشور راجع به ایمنی آتش هیچ چیز وجود ندارد.