چالش های اشتغال در بخش فناوری اطلاعات

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «میهن صنعت»،اشتغال آفرینی با استفاده از ظرفیت های ارتباطات و فناوری اطلاعات یکی از رویکردهای دولت یازدهم برای فایق آمدن بر مشکل بیکاری است.
در آخرین نشست شورای عالی اشتغال، اشاره رییس جمهوری به فعالیت جوانان و بانوان در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (آی.سی.تی) با تاکید بر ضرورت برنامه ‌ریزی مناسب برای گسترش استفاده از این فناوری در دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف همراه بود.
«حسن روحانی» بخش آی.سی.تی را بسیار مهم و تحول‌آفرین در زمینه اشتغال دانست و تاکید کرد باید همه دستگاه‌ها دست به دست هم داده و از نیروی بااستعداد ایرانی در این بخش استفاده بهینه کنند تا بتوان اشتغال متناسبی برای جوانان به وجود آورد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز بیست و ششم مردادماه امسال مهمترین دغدغه‌های دولت را اشتغال و بیکاری عنوان کرد و گفت: در حالی که توسعه اشتغال در بخش های دیگر اقتصادی مانند صنعت و کشاورزی با تنگناهایی روبروست، بخش آی.‌سی.‌تی می تواند فرصت های جدیدی پدید آورد.

** نگاه کارشناسان
کارشناسان اعتقاد دارند رفع موانع اشتغال آفرینی در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات مهمترین نیاز این بخش برای توسعه اشتغال است.
در همین زمینه یک کارشناس بخش کار در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا می گوید: وجود آیین نامه ها و مصوبه های غیرهمراستا، تعدد دستگاه های همنام و موازی، نبود قوانین حمایتی و ناهماهنگی دانشگاه ها، مرکزهای پژوهشی و دستگاه های اجرایی از عامل های مهم در موفقیت آمیز نبودن اشتغالزایی با استفاده از ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
«پوراندخت نیرومند» ادامه می دهد: کشورهای مختلف جهان در این بخش درصد اشتغال بالایی دارند که درآمد های مناسبی نیز عاید آنان می شود اما در کشور ما مانع های پیش گفته سبب می شود اشتغالزایی مورد انتظار محقق نشود.
نیرومند معتقد است: توسعه فناوری، بکارگیری نیروی انسانی ماهر و سرمایه گذاری مداوم اشتغال آفرینی بخش آی.سی.تی را سبب شود.
به گفته وی، بیشتر دانشگاه ها و مرکزهای آموزشی کشور رشته رایانه و فناوری اطلاعات را ارایه می کنند و بیشترین فارغ التحصیلان از این رشته است اما کمترین سهم اشتغال مربوط به این افراد است.
نیرومند وجود نیروهای ناکارآمد در بخش آی.سی.تی را از موانع اشتغالزایی در این بخش اعلام و یادآوری می کند: چندی پیش طرح توانمندسازی نیروهای این بخش کلید خورد اما پس از مدتی رها شد و سرنوشت آن در ابهام فرورفته است.
وی همگرایی و هماهنگی مرکزهای پژوهشی و دانشگاهی را سبب تربیت نیروی کارآمد بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات معرفی می کند و می افزاید: بکارگیری برخی مدیران که هیچ زمینه آشنایی با ارتباطات و فناوری اطلاعات و پیشرفت های آن ندارند از عامل های اشتغال آفرینی اندک در این بخش است.
به گفته وی، دستگاه های مرتبط با بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات باید با هماهنگی و همکاری بیشتر افزون بر فراهم سازی زمینه اشتغالزایی و زیرساخت های لازم، سرمایه گذاران خارجی را نیز به کشور دعوت کنند تا اشتغال بیشتری ایجاد شود.
قانون های فرادستی ناهماهنگ از دیگر مانع های جدی توسعه اشتغال بر بستر آی.سی.تی از نگاه نیرومند است که باید به طور جدی بازنگری شوند.
در نشست هم اندیشی کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات که بتازگی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد شماری از مدیران کسب و کارهای نوین مشکل های توسعه اشتغال در این بخش را مواردی مانند وجود سایت های غیرمجاز، رعایت اندک حق مالکیت معنوی و مسائل بیمه ای- مالی معرفی کردند.
«آرمین جنت خواه» از فعالان عرصه ارایه فیلم بر بستر ارتباطات، وجود تارنما‌های غیرمجاز و دانلود غیرقانونی را چالش های مهم این بخش برشمرد.
«محمد رشیدی» مدیرعامل یک شرکت آموزش ویدیویی برخط (آنلاین)، نیز رعایت نشدن حق مالکیت معنوی را مهمترین مشکل کسب و کارهای نوپا در این زمینه دانست.
«شهرام شاهکار» مدیر یک کسب و کار نوین، فقدان اتحادیه کشوری برای مدیریت کسب و کارهای مبتنی بر ارتباطات و فناوری اطلاعات را مشکل ساز اعلام کرد و از در دسترس نبودن یک متولی مشخص برای اشتغالزایی در این عرصه گلایه داشت.
فعالان بخش آی.سی.تی در این جلسه می گفتند حمایت های دولتی به ارایه تسهیلات محدود شده است؛ در حالی که باید بخش های فراتری مانند فناوری، مالیات، تامین اجتماعی، بیمه و… را نیز دربرگیرد.
تعدد مراجع صدور مجوز، ابهام در کارکردهای تعریف شده، اشتراک عرصه های فعالیت بر پایه مجوزهای صادر شده و شیوه های تامین مالی غیرموثر از دیگر چالش های مطرح شده فعالان بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات برای اشتغالزایی در این بخش بود.

** گام های دولت
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دوم اسفندماه در حاشیه نشست تخصصی هم اندیشی دولت با کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات گفت: امروز به نسبت جمعیت کشور می توانستیم در بخش فناوری اطلاعات ٤٠ میلیارد دلار جهت گیری داشته باشیم اما این رقم کمتر از ١٠ میلیارد دلار است.
«علی ربیعی» افزود: چشم انداز دولت به سوی بزرگ کردن حجم فعالیت های اقتصادی در بخش فناوری اطلاعات تا ٤٠ میلیارد دلار است.
وی گفت: این توان در میان دانش آموختگان کشور وجود دارد که سهم این بخش را در اقتصاد کشور توسعه دهند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز درباره خلاءهای قانونی این بخش گفت: مساله فضای مجازی و خلاءهای قانونی فقط به بخش کسب و کار محدود نمی‌شود. ما به شدت به دنبال آنیم که این موارد را اصلاح کنیم و در چند سال گذشته نیز هر بار به نمونه‌ای برخوردیم تلاش کردیم با کمک سازمان‌های تنظیم مقررات رادیویی و فناوری اطلاعات طرح‌های لازم در این زمینه را تدوین کرده و به دولت ببریم.
«محمود واعظی» اضافه کرد: دولت این نکته را می‌داند که تقویت فضای مجازی به معنای ایجاد شغل و فرصت‌های جدید است. به همین دلیل همواره از این فضا حمایت کرده ایم و اکنون نیز امیدواریم مجلس و دولت همکاری‌های لازم را برای قانونگذاری در این بخش داشته باشند.
معاون حقوقی رییس جمهوری در این نشست گفت: باید قوانین مزاحم برای راه اندازی اشتغال در فضای مجازی را بشناسیم و برای زدودن آنها اقدام کنیم.
به گفته «مجید انصاری»، در بخش فناوری اطلاعات باید به موضوع مالکیت فکری توجه شود که در این زمینه دولت لایحه ای را در 2 فصل به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرده است.

**کلام آخر
اشتغال آفرینی همواره یکی از دغدغه های دولت ها بوده است که باید با بررسی های کارشناسانه و استفاده از ظرفیت های جدید بر این مشکل قائق آمد تا هم چالش های آن شناسایی شود و هم از بروز پیامدهای حاشیه ای پرهیز کرد.
بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات یکی از ظرفیت های تازه ای است که دولت می تواند با کمک آن بخشی از مشکل را برطرف سازد اما این موضوع با موانعی روبروست که اگر هرچه زودتر برای آنها چاره اندیشی نشود این ظرفیت نیز نخواهد توانست مشکل اشتغال را برطرف کند.
گرچه دولتمردان اقدام های خود را در زمینه مشکل یابی و رفع موانع آغاز کرده اند اما جای دارد با ارسال لوایحی مناسب و کارشناسی به مجلس شورای اسلامی ظرفیت اشتغال آفرینی این بخش را بیش از پیش توسعه دهند./ایرنا/