خودروسازی تکلیف می خواهد و تدبیر

نه دزد و کیف قاپ فراری بود و نه ناآشنای غریبه ای که در بن بست گیر کرده باشد. صنعت استراتژیک و تاثیرگذار خودروسازی بود که هر کس رسید، سنگ و خشتی پیش پایش گذاشت تا امروز که صنعتگران قطعه و خودرو دیواری سترگ پیش روی توسعه و پیشرفت خود می بینند. آنان مانند هر پویشگر دیگری قصد حرکت دارند و نه با یک دیوار پیشرو، که در یک سلول چهاردیواری درب بسته هم از حرکت باز نمی مانند. اما راهکارهای عبور از این دیوار چیست و با کدام میخ و طناب و قلاب می توان از این صخره بالا رفت؟
به نظر می رسد که مشکل بزرگ خودروسازان به ویژه در ماه های اخیر، درد بلاتکلیفی است. در بیشتر کشورهای دنیا، از پیشرفته گرفته تا در حال توسعه، تکلیف بازار و قیمت را اصول و قواعد مبتنی بر مقررات و فرمول های علم اقتصاد تعیین می کند اما خودروسازان چند ماهی است تعیین قیمت محصولات خود را در دست شخص یا اشخاصی می بینند که به ناگاه در پروسه ای پرحاشیه وارد گود تولید و عرضه خودرو شدند و در بدو امر برای بررسی امور مربوط به قیمت گذاری از خودروسازان خواستند وزن محصولات خود را به آنها اعلام کنند! آشنائی و اشراف آنان بر امور تولیدی و فنی خودروسازی تا آن حد بوده و هست که شوخی کلامی رئیس جمهور وقتی پرسید «خودرو کیلوئی چند؟» را جدی گرفته و سرلوحه کار قرار دادند. هر چند که طرح پرسش «خودرو کیلوئی چند؟» از سوی بالاترین مقام اجرائی کشور در یک برنامه زنده تلویزیونی نیز باعث شگفتی کارشناسان شد.
با این وصف به نظر می رسد آنچه خودروسازان برای یافتن سامان بیش از هر چیز به آن نیازمندند، سر و سامانی است که باید به امورشان داده شود. آنها این روزها گوشت قربانی را می مانند که هر کس به ظن خود، تکه ای از آن را بریده به یغمای ارمغان می برد. چندی پیش معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در برشمردن راهکارهای خروج صنعت خودرو از بحران، پایان بلاتکلیفی در زنجیره تولید را الزامی دانست و گفت: این امر با تداوم روش فعلی قیمت گذاری و همکاری واحدهای تولیدی در  به حرکت درآمدن چرخ صنعت خودرو امکان پذیر است.
محسن صالحی نیا اظهار کرد: در شرایط کنونی بلاتکلیفی در زنجیره تولید خودرو با طرح بحث‌های مختلف و عمدتا از طریق مراجع غیرمسئول و بدون کارشناسی در رابطه با قیمت به چشم می خورد و همین امر نه تنها کمکی به تولیدکنندگان خودرو و سایر صنایع مرتبط نکرده، بلکه منافع مصرف کنندگان را نیز تحت الشعاع قرار داده است.
به گفته وی رویکرد شورای رقابت در خلق یک فرمول برای قیمت گذاری خودرو سبب شده است که نه تنها مردم در بازار بلاتکلیف بمانند؛ بلکه خودروسازان و قطعه سازان نیز بلاتکلیف باشند که چگونه به تولید خود ادامه دهند و یا قطعه سازان باید چه استراتژی را در برابر تولید و خودروسازان در پیش گیرند.
مرد کهنه کار صنعت که تمرکز کاری او در سال های پیش در صنعت خودرو بوده است، راهکار جدی خروج صنعت خودرو از وضعیت فعلی را پایان هرچه سریعتر بلاتکلیفی دانست و گفت: با اصلاح روش قیمت گذاری و همکاری واحدهای تولیدی باید اجازه داد چرخ صنعت خودرو مجدد به حرکت درآمده و تولید رونق یابد تا در کنار آن با افزایش تولید و عرضه به بازار در چارچوب ضوابطی که تدوین خواهد شد، مصرف کنندگان نیز در بازار رقابتی، خودروی مورد نظر خود را تامین کنند و اشتغال موجود در واحدهای خودروسازی و زنجیره تامین قطعات و مجموعه ها، دچار مشکل مضاعف نگردد.
علاوه بر این مدیر دولتی، خود خودروسازان نیز از شرایط به وجود آمده در تنگنا قرار گرفته اند، حتی خودروسازان بخش خصوصی. اظهارنظر آنان در مقایسه با مدیران دو خودروساز بزرگ کشور از آن جهت متفاوت قلمداد می شود که همواره این نقد وجود داشته است که مدیران ایران خودرو و سایپا در اعلام مسائل و مشکلات حوزه کاری خود بزرگ نمائی می کنند، وگرنه چرا خودروسازان بخش خصوصی از شرایط حاکم گلایه ای ندارند. با این حال مدیرعامل صنایع خودرو کویر ورود افراد نا آشنا به حوزه صنعت خودرو و رسانه ای کردن بحث قیمت خودرو را عامل ایجاد شرایط بسیار بد در دو ماه گذشته هم برای مصرف کننده و هم برای تولید کننده دانسته است.
مسعود هراتی فر گفت: تنها صنعتی که در این سالها بی‌حاشیه‌تر از سایر صنایع فعالیت می کرد خودروسازی  بود، در حالی که امروز بحث تمامی محافل و رسانه ها شده است و متاسفانه تنش شدیدی را در ماه های اخیر به صنعت خودرو وارد کرده است.
وی راهکار خروج خودروسازان از شرایط کنونی را ارائه تسهیلات بلند مدت کم بهره و بدون تشریفات دست و پا گیر بانکی دانست و اظهار کرد: در صورتی که تسهیلات قابل توجهی به صورت بلند مدت و بهره بسیار کم به خودروسازان اختصاص یابد قطعا این امر تا حدود زیادی اوضاع مالی خودروسازان را بهبود بخشیده و این امکان را نیز برای خودروساز فراهم می کند که محصولاتش را با در نظر گرفتن شرایطی خاص و حتی اقساط به مشتری عرضه کند.
در چنین شرایطی باید گفت گاه آن فرا رسیده است تا با تدبیر، تکلیف خودروسازان تعیین شود تا آنان لااقل بدانند براساس کدام رویکرد و رویه برنامه ریزی کنند و به درگاه کدام تولید وارد شوند. از سوی دیگر صنعتگران جاده مخصوص در شرایط کنونی بیش از هر مقطع دیگری نیاز به حمایت دارند. آنان علاوه بر تاثیرپذیری از تحریم های کلی بین المللی علیه ایران، به تازگی مورد توجه کشورهای غربی نیز قرار گرفته و به صورت وی‍ژه در لیست تحریم های کاخ سفید و همفکرانش قرار گرفته اند. تصمیم سازان کشور از روزهای نخست پیدایش پدیده تحریم، فهرستی حمایتی آماده کردند و هر بخش از اقتصاد که در لیست تحریم های غرب قرار می گرفت را در آن فهرست قرار می دادند. امروز نوبت به صنعت خودرو رسیده است تا با تدبیر، حمایت شود. این امری ضروری است وگرنه دیر نیست روزی که با کلید هیچ تدبیری، قفل ورشکستگی و تعطیلی صنعت قطعه و خودرو را باز نکند.
صبح اقتصاد