خلق مادران دلال، شاهکار جدید وزارت صمت

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «میهن صنعت»،  خودروسازان در حالی مجبور به عرضه 50 درصد از تولیدات خود در قالب طرح جوانی هستند که به نظر می رسد از این به بعد بازار شاهد خلق مادران دلال یا به عبارت دیگر شاهکار جدید وزارت صمت باشد.

غیر از مسائل اقتصادی، تقاضای انباشته و وجود رانت در بازار خودرو، یکی دیگر از دلایل اصلی دامنه دار شدن این مساله و همچنین عدم تعادل در عرضه و تقاضا است.

حتی چندی پیش وزیر صمت نیز به این موضوع اشاره کرد و این تقاضا را حدود 1.5 میلیون برآورد کرد.با این حال مشخص نیست که در شرایط فعلی چرا بر اجرای طرح هایی مانند جوانی و فرسوده، اصرار و تاکید فراوانی وجود دارد.

در همین زمینه سخنگوی وزارت صمت نیز اخیرا توضیح داده است که به عنوان مثال اگر خودروسازی 1000 دستگاه تولید کرده باشد، 70 درصد از طریق این دو طرح و مابقی از طریق بورس کالا عرضه خواهند شد.

عرضه خودرو در بورس کالا با توجه به قوانین و شرایطی که دارد باعث شده است که تا حد زیادی دست دلالان از آن کوتاه شود. ولی آیا این امر در دو طرح دیگر نیز محقق خواهد شد؟

به بیان دیگر با توجه به فاصله 5 تا 15 درصدی قیمت نهایی در بورس کالا و بازار، خریدار می داند که چه میزان سود برده است. یعنی اگر مصرف کننده باشد می داند که میزان مناسب تر خرید کرده است و اگر قصد فروش داشته باشد، میزان سود معلوم است. اما در شرایط فعلی بازار که از عدم توزیع مناسب رنج می برد، اصرار بر این دو طرح و اختصاص 70 درصد از تولید خودروسازان با پرسش ها و تعجب زیادی همراه شده است.

اینکه آیا این طرح فی نفسه، طرح درستی به شمار می آید یا خیر؟ یک بحث است و بحث دیگر این است که آیا قانون گذار از درستی طرح خود مطمئن است؟ آیا اطمینان دارد که برندگان قرعه کشی 50 درصدی محصولات خودروسازان، مصرف کننده نهایی خواهند بود؟ آیا با توجه به فاصله قیمتی موجود، خودروی به دست آمده از طریق این قرعه کشی برای بسیاری از برندگان، توجیه اقتصادی دارد؟

در این شرایط اگر قانون گذر و وزارت صمت سری به فضای مجازی بزنند متوجه خواهند شد که آنها خالق نوع جدیدی از دلالان  موسوم به مادر دلال شده اند. بیایید به این قضیه به صورت ساده تری نگاه کنیم؛ مادری را در نظر بگیرد که واجد شرایط قرعه کشی است. او در قرعه کشی محصولی یک میلیاردی یا کمی بالاتر برنده می شود، قیمت آن محصول در بازار بیش از 2 میلیارد است. در این وضعیت چند درصد از برندگان قید سود حداقل یک میلیارد تومانی را خواهند زد؟آیا تعداد این افراد زیاد است؟آیا در شرایط اقتصادی امروز یک میلیارد تومان سود کمی به حساب می آید؟ آیا امکان فروش و تبدیل این خودرو وجود ندارد؟به خصوص اینکه هر چه قیمت خودرو بالاتر باشد، هزینه تعمیر و نگهداری آن نیز بالاتر تمام خواهد شد؟

آیا قانون گذار این احتمال را نمی دهد که مادران برنده در قرعه کشی طرح جوانی به سرعت به دنبال فروش خودرو باشند؟یعنی نمی توانند که خودروی بالای دو میلیارد را فروخته و یک خودرو در کلاس متوسط خریداری کنند؟ آیا این مساله به زعم وزارت صمت دلالی نیست؟ آیا در شرایطی که بازار به شدت نیازمند عرضه در حجم های بالا است، اختصاص 70 درصد از تولیدات به این دو طرح امری منطقی و اصولی تلقی می شود؟آیا از این طریق به دنبال ادامه وضعیت فعلی در بازار نیستند؟ آن هم در شرایطی که وزارت صمت به دنبال راهی است تا مسیر سود تولید کنندگان داخلی را مانند واردکنندگان به سوی خود بکشاند؟

در این شرایط بر خلاف تصور به جای اینکه به دنبال ملغی یا متوقف کردن این طرح باشند، مدام از شکسته شدن رکوردهای تولید، سرعت در واردات و عرضه 900 هزار دستگاهی در 6 ماه دوم می زنند. گویی که وضعیت امروز بازار مطلوب است و با عرضه مد نظر تمام مشکلات حل خواهد شد.

به بیان ساده تر، وزارت صمت گویا به هیچ وجه دوست ندارد از طرح های خود عقب نشینی کند.حتی اگر این طرح و برنامه غیر منطقی و به ضرر بازار و مصرف کننده باشد.

بنابراین آنچه که به ذهن می رسد این است که متولی صنعت خودروسازی کشور از وضعیت فعلی بازار رضایت دارد. چرا که هر چه قدر قیمت های بازار در جای بالاتری قرار بگیرند، قیمت های بورس کالا نیز از آن تبعیت خواهد کرد.

ضمن اینکه این قیمت ها برای مصرف کننده نیز عادی خواهد شد و در نتیجه خودروهای وارداتی با سودهای بیشتری به فروش خواهد رفت.یعنی درآمدهای دولت از محل واردات افزایش خواهد یافت و این موضوع برای آنان امری مطلوب به شمار می آید.حال در این فرایند بخش جدیدی به دلال های بازار اضافه شوند، مساله ای نیست که باعث ناراحتی و نگرانی آنها شود. مهم سودی است که در آینده نصیب آنان خواهد شد.

انتهای پیام/