1.6 میلیون شغلی که در آمار نیست

به گزارش میهن صنعت به نقل از فارس، آمارهای رسمی نشان می‌دهد طرح‌ها و برنامه‌های دولتمردان برای کاهش نرخ بیکاری و ایجاد فرصت شغلی برای جوانان در کشور با فراز و نشیب‌های فراوان همراه بوده به طوری که کارشناسان اقتصادی معتقدند تأثیر چندانی در کاهش نرخ بیکاری و ثبات شغلی در بازار نداشته است.

بر این اساس جزئیات کامل شاخص‌های بیکاری سال گذشته گویای واقعیت‌های جامعه و تقاضای نیروی کار برای کسب یک شغل است که در بخش‌های مختلف اقتصادی و رده‌های سنی و نیز مناطق شهری و روستایی تفاوت‌های فاحشی دارد.

آمار رسمی بیکاری سال 90 نشان می‌دهد کشور با جمعیت فعالی بالغ بر 23 میلیون و 338 هزار و 633 نفر، نرخ بیکاری 3/12 درصدی را تجربه کرده است و همچنین بالاترین نرخ بیکاری مربوط به گروه سنی 20 تا 24 سال با 3/28 درصد و پایین‌ترین نرخ بیکاری مربوط به گروه سنی 65 سال و بیشتر با 7/1 درصد بوده است.

همچنین نرخ بیکاری در بین مردان 5/10 و در بین زنان 9/20 درصد بوده که این نرخ در نقاط شهری 7/13 و در نقاط روستایی 9/8 درصد به ثبت رسیده است.

براساس این گزارش، بیشترین افراد شاغل بیکار شده در 5 سال گذشته که از بیمه بیکاری استفاده کردند، مربوط به بخش صنعت با 8/4 درصد و بعد از آن بخش خدمات با 5/3 درصد است.

همچنین از جمعیت شاغل 10 ساله و بیشتر در سال گذشته 4/16 درصد آن را کارگران ساده و 7/18 درصد را صنعتگران و کارکنان شاغل مربوطه تشکیل می‌دهند.

به علاوه 6/82 درصد کارکنان شاغل در بخش خصوصی (کارفرمایان، کارکنان مستقل، مزد و حقوق بگیران بخش خصوصی و تعاونی، کارکنان فامیلی بدون مزد) و 4/17 درصد را مزد و حقوق بگیران بخش عمومی تشکیل می‌دهند.

* شاخص ورود یک میلیون جویای کار به بازار چیست؟

یکی از موضوعات مهم و قابل تأمل در آمارهای رسمی کشور میزان ورودی متقاضیان جویای کار به بازار است که به گفته مسئولان و نیز برآوردهای معاونت نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری سالانه جمعیتی بیش از یک میلیون نفر به بازار کار وارد می‌شود، اما این در حالی است که با مقایسه جمعیت فعال (شاغل و بیکار 10 ساله و بیشتر) طی سال‌های اخیر، چنین پیش‌بینی را نشان نمی‌دهد.

این در حالی است که جمعیت شاغل و بیکار سال 90 نسبت به 89 کاهش داشته است و خبری از ورودی‌های جدید به بازار نیست.

جمعیت فعال از سال 90-87

سال
87
88
89
90

جمعیت
22892489
23840675
23875022
23387633

* سیر نزولی نرخ مشارکت

براساس گزارش‌ رسمی، همچنین یکی دیگر از شاخص‌های عرضه و تقاضای بازار کار و اشتغال، نرخ مشارکت است که آمار آن از سال 84 تا 90 رو به کاهش بوده و از 41 درصد در سال 84 به 9/36 درصد در سال 90 رسیده است.

سال
84
85
86
87
88
89
90

نرخ مشارکت
41.0
40.4
39.8
38.0
38.9
38.3
36.9

* اشتغال ناقص

طبق تعریف بین‌المللی افراد دارای اشتغال ناقص شامل تمام شاغلانی است که در هفته مرجع، حاضر در سر کار بوده یا از محل کار غیبت موقت داشته و به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیش تر، قرار داشتن در فصل غیرکاری کمتر از 44 ساعت کار کرده، خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته مرجع بود‌ه‌اند.

طبق آمار 9/7 درصد از جمعیت فعال اقتصادی دارای اشتغال ناقص هستند و 8/8 درصد بین مردان و 5/3 درصد میان زنان و نقاط شهری 5/6 درصد و نقاط روستایی 4/11 درصد بوده است.

* افزایش جمعیت بیکاران

جمعیت بیکاران 10 ساله و بیشتر نشان می‌دهد از 3 میلیون و 218 هزار و 329 نفر بیکار در سال 89 این تعداد به 2 میلیون 877 هزار و 608 نفر رسیده که کاهش 340 هزار و 721 نفری داشته است.

در ظاهر می‌توان اینگونه برداشت کرد که این کاهش حاصل تلاش‌های دولت در راستای هدفگذاری برای ایجاد اشتغال است و به این ترتیب تعداد بیکاران کاهش یافته است در حالی که نرخ مشارکت اقتصادی در مدت مشابه از 38.3 به 36.9 درصد کاهش یافته و عملا اشتغال جدیدی در این بین وجود ندارد.

جمعیت بیکاران از سال 87 تا 90

سال
87
88
89
90

جمعیت بیکاران
2392179
2839971
3218329
2877608

همچنین جمعیت شاغلان نیز در همین فاصله زمانی کاهش یافته و از 20 میلیون و 656 هزار و 693 نفر در سال 89 به 20 میلیون و 510 هزار و 25 نفر رسیده که به دلیل کاهش نرخ مشارکت بوده است و عملاً 146 هزار و 668 نفر از شاغلان یا بیکار شده یا نیز از فهرست درخواست کنندگان کار خارج شده‌اند.

جمعیت شاغلان از سال 88 تا 90

سال
88
89
90

جمعیت شاغلان
21000704
20656693
20510025

* افزایش نرخ بیکاری 15 تا 24 ساله‌ها

به گزارش فارس، با توجه به جوان بودن جمعیت کشور و فزونی گرفتن این رده سنی از دیگر رده‌ها، هرم سنی ترکیب جمعیت گویای این موضوع بوده و طبق گفته مسئولان بیشترین تقاضا را در بخش‌های مختلف به خود اختصاص داده است.

نرخ بیکاری 15 تا 24 ساله نشان می‌دهد طی 7 سال گذشته با توجه به افزایش جمعیت در این رده سنی نرخ بیکاری نیز سیر صعودی را دنبال می‌کند.

نرخ بیکاری جمعیت 15 تا 24 ساله

سال
84
85
86
87
88
89
90

نرخ بیکاری
23/3
23/5
22/3
23/0
24/7
28/7
26/5

* کاهش اشتغال بخش کشاورزی، خدمات در صدر

همچنین آمارها نشان می‌دهد اشتغال در بخش کشاورزی از سال 84 تا سال 90 روند کاهشی را طی می‌کند و اجرای طرح تعاونی کشاورزی در سال جاری را می‌توان در راستای افزایش اشتغال این بخش تلقی کرد.

علاوه بر این، اشتغال در بخش خدمات طی مدت مذکور رو به رشد بوده و از 9/44 در سال 84 به 0/48 درصد در سال 90 رسیده است.

وضعیت اشتغال در سه بخش از سال 90-84

بخش
84
85
86
87
88
89
90

کشاورزی
24/7
23/2
22/8
21/2
20/9
19/2
18/6

خدمات
44/9
45/1
45/1
46/5
47/3
48/6
48/0

صنعت
30/3
31/7
32/0
32/2
21/8
32/2
33/4

 * کمترین و بیشترین نرخ بیکاری در استان‌ها

نرخ بیکاری در سال 90 در میان 31 استان نشان می‌دهد به غیر از 8 استان که نرخ تک‌رقمی دارند 24 استان دارای نرخ بیکاری دو رقمی است.

بر این اساس کمترین نرخ بیکاری به ترتیب مربوط به استان یزد، زنجان و خراسان جنوبی است.

 کمترین نرخ بیکاری استان‌ها

استان
نرخ بیکاری 90
نرخ بیکاری 89
نرخ بیکاری 15-24

یزد
6/0
10/1
11/2

زنجان
8/4
14/6
19/5

خراسان جنوبی
8/4
22/0
22/0

گلستان
8/7
17/3
17/3

علاوه بر این، استان‌های البرز، لرستان، فارس و گیلان بیشترین نرخ بیکاری را در بین 31 استان دارا است.

استان
نرخ بیکاری 90
نرخ بیکاری 89
نرخ بیکاری 15-24

البرز
19/3
–
40/1

لرستان
19/2
22/9
38/5

فارس
18/5
22/2
34/8

گیلان
16/6
20/3
40/7